Słyszałam, że w kodeksie pracy pojawił się nowy urlop – opiekuńczy. Czy podczas jego trwania będę miała prawo do zasiłku?

Po zmianie przepisów pracownicy mają prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego w ciągu roku kalendarzowego. Urlop przysługuje na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny albo osobie mieszkającej w tym samym gospodarstwie domowym, jeśli wymaga tego z poważnych względów medycznych. Za okres niezdolności do pracy w czasie urlopu opiekuńczego nie przysługuje zasiłek chorobowy. Ta sama zasada dotyczy świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego.

Jestem w ciąży, podobno od kwietnia jest już wyższy zasiłek macierzyński, ale trzeba złożyć jakiś specjalny wniosek. Co to za dokument i ile teraz będzie wynosić wysokość zasiłku macierzyńskiego?

Jeżeli zostanie złożony wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (tzw. długi wniosek) do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, zasiłek będzie wynosił 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Długi wniosek o zasiłek macierzyński nie może dotyczyć 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jeżeli nie wykorzystany zostanie ani jeden dzień zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wysokości 81,5 proc. w pierwszym roku życia dziecka (na podstawie długiego wniosku), wówczas będzie przysługiwać jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednorazowe wyrównanie będzie wypłacane na wniosek osoby uprawnionej. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Czy to prawda, że jeżeli z powodu choroby, pracodawca przeniesie mnie na mniej płatne stanowisko, należy mi się jakaś rekompensata z ZUS?

ZUS nie wypłaca rekompensaty w takiej sytuacji, jak powrót do pracy po chorobie, jaką Pan przedstawił. Być może ma Pan na myśli świadczenie, którym jest zasiłek wyrównawczy. Świadczenie to przysługuje wyłącznie ubezpieczonemu, będącemu pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej, w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy. Jeżeli konieczność poddania się rehabilitacji zawodowej spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego, w pozostałych przypadkach przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zasiłku wyrównawczego powstaje od dnia, w którym pracownik podjął rehabilitację. Zasiłek wyrównawczy przysługuje przez okres rehabilitacji zawodowej, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące. Zasiłek wyrównawczy nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Wysokość świadczenia stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających rehabilitację, a wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym podczas pracy z obniżonym wynagrodzeniem. Rehabilitacja zawodowa jest prowadzona w zakładowym lub międzyzakładowym ośrodku rehabilitacji zawodowej lub u pracodawcy na wyodrębnionym stanowisku pracy, dostosowanym do potrzeb adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy.